Ağaçların Halkaları Neler Anlatıyor?

Bilim adamlarına dünyadaki yaşamın şaşırtıcı gerçeklerini tanımlamada  inceledikleri çok eski ağaçlar yardımcı olur. Bir ağacın halkalarına yakından baktıklarında, sadece onların yaşını söylemekle kalmaz, 1453 de ve 1601 de bir yaz mevsiminde benzer şekilde görülmemiş soğuk  bir dönem yaşadıklarını söyleyebilirler.

Ağaç halkaları radyo karbon yöntemiyle tarih saptaması yapıldığında tarih öncesi çağlara ait belirli izlenimler verir.Peki radyo karbonla tarih saptaması nedir? Radyo karbon tarih saptaması, carbon-14 ün bir fosil kalıntısına belli miktarlarda uygulanmasını içerir.

Carbon-14,  atmosferde doğal olarak bulunan bir maddedir. Hayvanlar ve bitkiler havayı soluduklarında, dokuları carbon-14’ ün bir kısmını emer.Öldükten sonra daha fazla carbon-14 ememezler ve dokuları çürümeye başlar. Böylece, fosillerde bulunan carbon-14 maddesi ölçüldüğünde onların yaşını öğreniriz.
Günümüzden belki binlerce yıl sonra bilim adamları bugünkü ağaçlar üzerinde benzer araştırmaları yaparak kirlilik üzerine bilgiler edinecekler.
Şu anda dünya üzerinde yetişmiş olan en eski ağaç Kaliforniya White Dağlarında bulunmaktadır. 4600 yaşlarında olduğu sanılmaktadır ve takma adı  “Methuselah” dır.

Her büyüme döneminde ağacın gövdesine bir halka daha eklenir. Her halka bir bütün içinde iki kısma ayrılır. Açık renkli parlak kısım ve daha dar olan koyu kısım. Ağaç halkaları iklim hakkında ipuçları verir ve sel yada yangın gibi ağaca zarar veren olayları açığa çıkartır. Yıllık halkaların şekli ve genişliği büyüme şartlarına bağlı olarak yıldan yıla değişir. Genellikle geniş halkalar büyümek için bereketli topraklar, su ve güneş ışığı gibi çok iyi şartların olduğunu gösterir. Dar halkalar  kuraklık, soğuk, böceklerin verdiği zarar, hastalık, vitaminsiz kalma gibi daha az elverişli koşulları gösterir. Büyüme dönemlerinde olumsuz koşullar olursa, bir sonraki yıldaki halka dar ve şekilsiz olur.

Bilim adamları geçmişteki iklimler konusunda bilgi almak için çok eski ağaç örnekleri üzerinde “dendrochronology” denilen tekniği kullanırlar.

Bilim adamları bir ağaca zarar vermeden halkalarına bakmak için  “coring” denilen bir teknik kullanırlar.Oyucu bir aletle ağaç gövdesinden merkeze doğru delik açılır ve uzun bir tahta silindir çıkartılır. Alınan örnek üzerindeki katmanlarda büyüme halkaları görünür.